Diziye başlamadan önce aralık kavramından bahsetmek daha uygun olur. Klasik batı müziğinde toplam 12 ses vardır. her ses arası yarım aralıktır. İşte bu 12 sesin değişik kombinasyonlu sıralamalarından diziler oluşur. Bu ses dizileri belli bir notadan başlayıp tekrar o notaya (incesine yada kalınına ) geliyorsa bu dizilere gam denir.
* 12 ses yukarıdaki porte de gösterilmiştir.
Genelde bütün müzik derslerinde ilk gösterilen dizi olan do-major dizisinden başlıyoruz. Yukarıdaki resimden de takip edelim.
Dizileri öğrenirken matematiksel düşünmek çok önemli. Her dizide ilk nota 1. sesdir. Diğerleri de sıra ile numaralanarak yazılır. Do Majör dizisinde de 1. nota do, 3. nota mi oluyor.
Neden müzik öğrenirken her zaman do-majör dizisinden başlanır? Çünkü diyez(#) ve bemol(b) gibi ara sesler yoktur. Şimdi ilk resimde ki 12 sesle kıyaslarsan bemol ve diyez olan 5 adet ses burda yoktur.
Şimdi bu diziyi gitarda nasıl çalıyoruz ona bakalım.
----------------------------- 6E(mi)
---3------------------------ 5A(la) do
---0---2---3---------------4D(re) re-mi-fa
---0---2--------------------3G(sol) sol-la
---0------------------------2B(si) si
----------------------------1E(mi)
Dikkat ettiyseniz dizide majör diye bir terim kullandım. Latince majör-büyük, minör-küçük demektir. (Asiaminör-Küçük asya) dizinin 1 ve 3. notası arasındaki aralık büyükse(4 aralık) majör küçükse(3 aralık) minör dür.
Domajör için do(1. ses) -mi(3. ses) arsında 4 aralık var. (en üstteki resimden bakıyoruz.) Biraz daha detaylı anlatalım. her sesin arasına bir yıldız(*) işareti koyacağım.
Do*do#*re*re#*mi= 4 yıldız 3 aralık. Buna büyük aralık diyoruz.
Şimdi içinde bemol ve diyez içermeyen bir başka diziye bakalım. LAMINOR
Laminör dizisinde La(1.ses) -do(3.ses) arası 3 aralık var. bu nedenle bu dizi küçük yani minör dizidir.
La*la#*si*do= 3 yıldız 3 aralık Küçük(minör) aralık.
Görüldüğü gibi Domajör ve Laminör dizileri aynı sesleri içeriyor. sadece sıralaması farklı. Buradan "Her minör dizinin aynı seslerden oluşan bir majör dizi eşleniği vardır" kuralı ortaya çıkar. Eğer bu kuralı unutmazsanız majöründe ki notaları bilmediğiniz dizinin minörünü biliyorsanız içinde hangi sesler olduğunu da bilirsiniz. Ama her majör ve minör diziyi öğrenmek bu işte profesyonelleşmenin şartıdır. Bunu da unutmayın. Şimdi Laminör dizisini gitar üzerinde gösterilimine bakalım:
------------------------------ 6E(mi)
---0---2---3-----------------5A(la) la-si-do
---0---2---3-----------------4D(re) re-mi-fa
---0--------------------------3G(sol) sol
------------------------------2B(si)
------------------------------1E(mi)
Videomuzda bu konu ile ilgili 2 alıştırmamız mevcut. bir sonraki derste görüşmek üzere.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder